SAS(T)RAJENDRAHAYUNINGRAT DI SUNDA (II)


Dijaman Islam: Sasra Jadi Sastra, Asalna Ulah Malah Eukeur-Pakeun Buta/Dhiyu Sasat jadi Sastrajendrahayuningrat Pangruwating dhiyu.

III

Sanggeus Islam asup ka tanah jawa kaasup disunda jeung wayang dipake media nyebarkeun Islam, maksud Sasrajendrahayuningrat ngalaman robahan harti/maksud nu gede pisan. nu palerceka dina nyebarkeun ajaran, dingawitan ku para wali/wali sanga nu puseurna di Cirebon, ningali/nyaho ayana value/konsep heubeul/Hindu nu ditepikeun dina carita Arjuna Sasrabahu. Nya masieup deui ieu kapercekaan nurutkeun versi Islam.

Sasrajendra dipilih lain sasra bahu sabab Sasrajendra mangrupakeun ulikan nu jadi usaha jelema pakeun naek unggah undak ka level maqam nu pinunjul- ti handap ka luhur. Jadi bisa aya gunana keur da’wah sab dipikabutuh dipikaresep jeung bisa diconto ku rea rea jalma biasa –ummat. Lain kawas Sasrabahu nu dipimilik ukur ku raja/menak atawa saurang dua urang nu pareng jadi titisan katiban pulung.

Kumaha ari dongeng dina wayangna? palerceka na jalma baheula teh, dongeng na teu robah angger ngeunaan/disimpen dina kasus ngawuruk elmu antara Resi Wisrawa jeung dewi Sukesih nu ahirna jadi sagebrug. Tapi eusi elmuna atawa nu dimaksud sasrajendra jadi kawas dihandap ieu:

SAS(T)RAJENDRAHAYUNINGRAT DI SUNDA (I)


BUBUKA

Wayang teh najan geus diropea dipasieup ku rupa rupa kapecekaan sunda nepikeun ka ngabogaan wanda sorangan jadi kareueus sunda, paling henteu saperti nu didugikeun/dicatetkeun ku MA Salmun (1954), kapercekaan asal ti jawa-lain sunda asli. Jadi, Sasrajendrahayuningrat nu jadi poko ieu tulisan ge kapercekaan asal ti jawa dina nganepikeun ajaran.

Dongeng ngeunaan Sasrajendrahayuningrat geus nerekab disunda ayeuna sab wayangna didugikeun bari dibeungharan ku kreatifitas dalang dalang sunda nu matak pikaresepeun balarea bareng jeung upaya nyebarkeun agama Islam katut pangaruh politik jawa nu pernah ngawasa sunda (mataram-Islam) baheula. Nya urang urang ayeuna nu sok resep kana dongeng dongeng ti batur paboro boro hayang nyaho meujeuhna keur nambah luang memeh diakurkeun jeung titinggalan titinggalan luluhur nu laina nurutkeun kabutuh awak.

Ngan kusabab ayana robahan pangaruh hindu-jawa tuluy jadi Islam-jawa dina wayang, maksud jeung hartina kecap Sas(t)rajendrahayuningrat ge robah robah nepikeun ka loba nu jadi teu puguh juntrung nu sabenerna kasaput ku rupa rupa warna versi nu ngahartikeun maksudna. sab loba versi ieu, urang tuliskeun versi nu kapanggih ti lembur ameh engke bisa milih mana nu leuwih pantes tina rupa rupa pamanggih pakeun minuhan unsur kaharti karasa kabukti.

SASRAJENDRAHAYUNINGRAT DI SUNDA:

Jaman ‘Hindu/Pra Islam‘

I

Sasrajendrahayuningrat mangrupakeun ngaran hiji ajian/ulikan dina wayang/sastra hasil kapercekaan bujangga jawa baheula nu ditepikeun/aya dina jejer carita wayang/kitab Arjuna Sasrabahu. Sasrajendrahayuningrat, dipondokkeun jadi Sasrajendra, asal tina kecap ‘Sasra Jaya Indra Rahayu Ning Rat’.

Ieu ajian/ulikan sasrajendra kacaritakeuna dina kasus kawin resi Wisrawa (resi anyar2 -karek pangsiun tina jadi raja) jeung dewi sukesih (buta/dhiyu ngora keneh/mojang) pimantueun /pipamajikaneun anakna nyaeta WisRawana (disebut oge danapala sab jadi raja di lokapala) nepikeun ka boga anak Rawa-na (nu ngandung maksud adina Wis-Rawana) kusabab kasus nurun ajarkeun eta ajian (ulikan). Kajadian kawin ka murid pimantueun teh sabab para dewa teu satujueun dina harti ajian Sasrajendra teu meunang dikawasa/dikanyahokeun ku buta atawa turunan buta (tingal: MA Salmun, padalangan, 1954).

Dumasar kana kecap asalna: