Shalat aya tilu, nu mana?

Shalat teh jungjunan saurna.... hartosna 3

mun ku jelema shalat teh ngadu’a neneda
mun malaikat nyuhunkeun ampunan keur mahluk sanes
mun Allah nu shalatna nya masihan rahmat

Pernah shalat kawas jalmi?

kantos shalat nyuhunkeun ampunan keur nu sanes?
...pan manusa teh aya langkungna ti malak

kantos shalat janten kasinugrahan kanggo umat?
pan ahlak teh kedah kawas Allah

Urang aya dimana nun?
Boa teu kalebet jalmi2 acan.

Purwadaksi, nu kumaha jungjunan?



Saurna purwa wetan daksi kidul
purwa wiwitan daksi wekasan…

Tapi saur saha jungjunan meni kedah wae mulih kawas jaman baheula
disebat terang ka purwadaksi teh?

Purwadaksi na urang mah ayeuna… dimana madhab?
ulah katalimbeng leungit pamilih....

Nu puguh mah
ka luluhur urang ngaub
ka sasama ngiring aub
katurunan sing tiasa ngauban
bagja mun janten pangauban....

Panginten teu awalan teu ahiran
langgeng bari mapay..

Tilem/Ngahyang di alam kami

Panganteur

Ngahyang atawa tilem lolobana dinisbahkeun ka cara
ninggalkeun alam dunyana Siliwangi jalma baheula di
jaman Pajajaran (lain jalma ayeuna). Harti jeung
maksud jalma sunda ayeuna ngeunaan kecap/konsep
ngahyang atawa tilem rupa-rupa, misalna, Dina
ensikolpedi sunda (2000) entri ngeunaan tilem euweuh.
Aya oge ngahyang – dina entri kecap hyang- nu
dihartikeun leungit jeung jasadna ngajadi hyang. Ari
Hyang di sunda mah luhureun dewa-dewa - ‘Allah’ di
sunda mah disebut diantarana Sang Hyang keresa ( nu
maha pencipta) jeung Hyang Seda niskala ( Maha Gaib).
Dina kamus LBSS (1992) kecap ngahyang euweuh aya oge
tilem nu dihartikeun ngaleungit jadi siluman---beu!.
Aya oge nu dinisbahkeun tilem/ngahyangna Siliwangi teh
teu dipercaya lain leungit jeung jasad tapi paeh biasa
mun teu salah mah ieu teh salah sahiji pamendak ti,
diantawisna, Pa Yosep Iskandar. Aya oge nu saukur
ngagolongkeun ngahyang teh mitos (tahayul) jadi lain
mang rupa hiji hal nu jadi kareueus da bohong. Kaasup
nu nyebutkeun sarua/beda antara tilem jeung ngahyang
ditambah bumbu ayana maung kajajaden.

Ari ieu tulisan… hayang ngajelaskeun sabisana yen
tilem/ngahyang teh lain mitos/tahayul tapi hiji
ulikan nu masagi…lain ngaleungit jadi siluman tapi
balik ka Allah swt nohonan innalillahi wa innailaihi
rojiun…sanajan baheula mah carana lain nganggo sareat
Muhammad…bari badan/jasad awak-awakana sampurna dina
harti sirna mulang ka asalna …jeung bisa wae
dilakukeun jalma ayeuna nu nuturkeun sareat Sang
Rahmatan lil alamin (islam) lain baheula wae…. bisa
henteuna nu nulis mere katerangan nu ENYA keur
ngadukung argumenna dina ieu tulisan gumantung kana
panilaian nu macana.

….. pangapunten bade dijujut ti ‘konsepsi’ jeung
paradigmana heula….sateuacan kana hal tilem/ngahyang…
eta ge upami pareng…nyanggakeun sun..



I
Innalillahi wa innailaihi rajiun….(kabiasaan)

Kekecapan innalillahi wa innailaihi roji’un nu
dihartikeun sacara awam mah asal ti Allah balik deui
ka Allah… loba/ilahar diomongkeun lamun aya/meunang
beja aya jelema maot [Sanajan dina qur’ana (Albaqarah)
mah nyebut kecap diluhur teh ciri mu’min lamun meunang
musibah]. Sigana pedah ditinggal maot teh kaasup
musibah kanu ditinggalkeun… Atawa hiji etiket nu
terkadang klise bijilna kecap kitu teh supaya kasebut
alus wae ku nu ditinggal maot yen urang ngilu
sedih/kaleungitan…bari saenyana mah bisa wae teu sedih
teu sing..he..he. kukuring teu diasupkeun kana
ngadu’akeun sabab jarang kaciri intonasi atawa
posisina siga ngadu’a lolobana intonasi na teh siga
‘statement’.

…nu jelas mah
nyawa na jadi arwah…sok dihadiahan illa arwahi..
badanna jadi mayit…. Dimandian, dikafanan, disolatan
terus Dikubur

Naha enya nu maotna mah harita manjing innalillahi wa
innailaihi rojiun?….wallahu alam… sabab lamun
nurutkeun katerangan tina qur’an. ..aya nu bakal keuna
siksa sapanjang langit jeung bumi … aya nu dikubur
heula…ngalaman padang masyar…aya nu meunang
rahmat/nikmat heula …aya nu lila rek tepina ….jeung
aya oge aya nu langsung (diistilahkeun ‘secepat
kilat’) meunang rido Allah bisa balik ‘panggih’ jeung
Rabbna…

Enya..enyana mah kabeh mahluk bakal balik deui ka
Allah…ngan can tangtu harita (pas maot) …teuing
iraha!!!!???? Boa sanggeus bumi langit rusak…beu lila
lila teuing.

Malah saenyana hayang bisa manjing innalillahi teh
manusa kudu usaha satekah polah salila hirupna pikeun
panggih jeung Rabbna ??!!

Wa’bud rabbaka hatta ya’tiyakal yakin….atawa lamun
lolong didunya lolong diaheratna….lamun teu apal
didunyana ka Allah…diaheratna ge tangtu lolong teu
apal…jrrd argumen nu bosen lamun dituliskeun
deui…..ah rek percaya we bakal balik ka
Allah….he..he..heueuh gampang pisan teu kudu
susah-susah …tapi pan sakabeh kayakinan teh kudu jeung
elmuna bener henteuna kudu kasungsi sabab bakal
dipenta pertanggungan jawabna.


II

Innalillahi wa innailaihi rajiun (ulikan)

Asal ti Allah balik ka Allah disunda (tiasa diaos
heula sunda nganggo tanda kutip) leuwih diteuleuman.
Paling henteu di sunda loba kekecapan nu ngajelaskeun
leuwih rinci ngeunaan maot. Salah sahijina
dijentrekeun ku kecap mulih ka jati mulang ka
asal…dilembur mah ditambah ku sampurna…sampurna ning
beak lebur papan karo tulis…kasalinan cahya …jeung
saterusna….

Naha ?

Baheula insan (urang) teh Laa syaian madzkuuran =
euweuh – lain nanaon nu bisa disebutkeun (Al insaan).
Nya terus dijieun jadi insan jelema make bahan nutfah
bari dibere ruh pangdenge pangdeuleu pangangseu
pangucap jeung hate. Ahirna dina basa sapopoe di sunda
mah eta kabeh….digolongkeun kana dua hal…kuring jeung
kurung.. jirim jeung jisim..jasmani jeung rohani… aya
jiwa jeung raga…aya nyawa aya badan …tah dina waktuna
balik ka nu maha suci…innalillahi wa innailaihi rajiun
teh..urang sunda nu ngulik..bisa
nganyahokeun…wanoh…jeung mampuh…ngabedakeun mana nu
kudu mulih ka jati mana nu kudu mulang ka asal.

Lamun nyawa/jiwa/jisim/kuring/ruhani …sing mulih ka
jati
lamun badan/raga/jirim/kurung/jasmani…sing mulang ka
asal

kumaha cara jeung kanyataanana?

III

Mulih ka jati

Ari mulih ka jati teh hartina asal euweuh balik ka
euweuh. Nu euweuh teh –ulah salah - ka manusaan/ka
insanan asal sirna balik deui jadi sirna. Asal laa
syaean madzkuraan balik deui jadi laa syaean madzkuran
(Al Insan). kainsanan ngan saukur dipake jeung aya
salila di dunya, dina paeh mah euweuh/sirna. Siga
kertas (jiwa) salila hirup ditulisan jadi jelema
(tulis salaus alusna). Tah dina ninggalkeun ieu alam
dina jiwa/nyawa/jisim/kuring dihapus deui supaya
kertas beresih deui euweuh tulisan kajelemaan nohonan
statement qur’an manusa laa syaean madzkurran. Urang
sunda nu ngulik teu Sieun leungit tulisan/kajelemaan
..da teu jadi sirna teu puguh. Sabab dina leungit
tulisan teh aya keneh kertasna nya bodas nya nyacas…
nu qadim balik jadi qadim.

Tulisanna urang sunda nu ngulik mah dihapusna teh make
cara ‘cut’ atawa ctrl-x.Jadi dina kertas papan jiwana
geus euweuh tapi lamun aya nu perlu ku tapak/kanyaho
salila didunya bisa di paste/ctrl-v ku jelema nu hirup
keneh. Siga kasus ngeunaan maung gaib nu bisa
ngabelegedeg lamun dipenta dina hubungana jeung jalma
nu tarilem baheula. Salila operating system dunya teu
rusak/robah ieu ‘instruksi’/elmu di clipboard dunya
moal leungit tinggal aya henteuna jelema ayeuna nu
daek/wani/bisa/nyaho nga paste/nga downloadna. Jelema
na mah geus balik ka jatina. Nu aya teh elmuna (lain
jiwa/jisim/kuring/nyawana) di langit dunya sunda tara
dibabawa paeh karidu ridu.


IV
Mulang ka asal

Ari mulang ka asal. Asal tina Nur (sunda eusi) balik
deui ka Nur (sunda eusi) nya eta nu jadi asal
kurung/jasmani/raga/badan/jirim.

Naha ?

Mimitina asal awak ngagedean asalna tina hasil
kadaharan..ari kadaharan asal tina sato/tutuwuhan…asal
tina aci-acining taneuh, ditambah cai nu diauban ku
hawa (baheula sok disebut angin) di usikeun ku berkah
na panonpoe/energi ( baheula sok disebut unsur
seuneu). Bari diingetkeun ku Que’an qur’an yen sakabeh
dunya jeung langit asalna tina Nur nu di jadikeun ku
Nurusmawati fil ardhi (SUNDAna langit jeung
bumi)..matak kongas Allah teh nurrun ‘ala nurrin.

Kajadian mulang kaasal

Nu maot biasa raga na jadi bangke, terus biasana
dikubur nya lila-lila terurai deui jadi taneuh
jst..jst tapi masih keneh mangrupa unsur dunya, da
masih keneh aya dina siklus atawa rantai makanan di
dunya. Aya oge nu diduruk, lebu na aya nu disimpen
aya nu diawurkeun ka laut ameh larut jeung alam tapi
eta kabeh masih dina unsur dunya …da masih keneh muter
di siklus dunya sanajan ari di awurkeun di laut mah
meureun ngilu kana siklus dunya nu leuwih gede. Mulang
ka asalna jalma biasa mah ngan nepi ka taneuh deui nu
eta ge prosesna dibikeun ka alam/batur.

Nu maot na ngulik mah raga na teu nepi ka jadi bangke,
sirna na eta raga ge teu jadi unsur ‘partikel’ dunya
deui tapi dibalikkeun deui ka Allahna. Sabab boga rasa
rumasa:
1. Nganuhunkeun ka raga/badan/jasmani/kurung nu ku
inyana teh urang sunda ‘nu ngulik’ bisa ngarasakeun
ni’matna dunya…nu ku eta bisa ibadah ka Allah swt…bisa
silih asah silih asih silih asuh silih getereng soloh
reheng silir rebut jeung sasamana jeung ku raga eta
‘nu ngulik’ bisa ngahontal ni’mat Allah di aherat nu
euweuh batesna nya gede nya langgeng.
2. Kusabab raga eta asalna tina roh-roh
hewan/tutuwuhan/taneuh jeung unsur-unsur dunya lainna,
nganuhunkeun ka raga ieu sarua jeung nganuhunkeun ka
eta kabeh nu geus dipake ku urang sunda nu ngulik (nu
teu ngulik mah can tangtu boga rasa nganuhunkeun).
Sabab sato jeung tutuwuhan ge ummat/mahluk nu hiji
waktu bakal ruksak jeung kabeh ge (kudu) balik ka
Allah wa ilaihi turja’un. Sedengkeun nu bisa ma’rifat
/ni’mat boga agama teh ngan jelema. Ari sato/tutuwuhan
mah henteu tapi ku dihakan teh mantuan jelema supaya
kuat/bisa ibadah/ma’rifat. Tah mulang tarima na ku
mawa maranehna innalillahi wa innailaih rojiun
sanggeus maranehna ibadah ku mantuan jelema hirup/usik
malik. Jadina runtut raut silih tulung..sok disebut di
lembur mah ka cai jadi saleuwi ka darat jadi salebak.
3. Tina nu dua eta nu utamana mah nganuhunkeun ka nu
maha suci sabab sagala ge ti Mantena. Jadi dina
baralik teh, salah sahijina, diwangsulkeun deui
pamasihanana ka asalna sadayana teu kurang teu leuwih,
euweuh nu diaku aku nu disumput sumput nu diantep
dipoho poho teu diwangsulkeun ari dina waktuna kudu
balik.


Kumaha cara jeung kanyataanana ?

V
Kajadianana

Kajadianana mulih ka jati mulang kaasal…rupa rupa..
kumaha pamilih jeung kamampuhna

Aya nu heula mulih ka jati…mulang kaasalna nuturkeun
ku program/do’a/ itikad memeh maot. jadi katingali
ku batur mah siga paeh biasa.

Aya nu bareng sakaligus… nya nu iyeu nu di alam kami
mah nu disebut Tilem/ngahyang warisan turun manurun
seuweu sunda. Ngan kajadianna matak helok matak
ta’ajub.


VI cara (ringkesna)

‘Katerangan tina qur’an’ bagi I tea… urang gundukkeun
deui:

1. Ayana badan raga jasmani nu asalna ceunah ceuk
qur’an mah tina taneuh (caritaan ngeunaan adam), cai
(sakabeh mahluk dijieun tina cai), diauban ku nafas,
jeung kasorotan berkah panonpoe- di lembur mah sok
disebutkeun jasmani/raga/badan/kurung asal tina unsur
taneuh, cai, angin (nafas) jeung seuneu
(energi/panonpoe).
2. Ayana indra nu bisana nganyahokeun ngeunaan dunya.
pangdenge, pangdeuleu, pangangseu moal bisa
nganyahokeun Allah. Da cenah Allah mah moal
katingali…moal kadenge moal… kahontal ku akal.
3. Ayana Ruh nu jadi urusan Allah – jelema mah cenah
mun dibere nyaho ge saeutik…eta ge lamun dibere nyaho.
3. Ayana hate nu jadi panarima ngeunaan sagala hal ti
dunya – didieu di sunda bijil istilah ngeunaan RASA nu
dihartikeun awas na hate.

Jadi Insan/jelema nu dibekelan 4 hal tea nu singgetna
diwangun ku jasmani + indra+ hate + Ruh
Lamun panca indera euweuh nu aya dijelema tinggal
raga + hate jeung ruh.

Tah dina ieu teknik…lila..lila hatena beresih teu
kalimpudan kapangaruhan ku panca indera…da panca
indera na di leungitkeun (heula) teu mere signal
kadunyaan/mangruhan hate … nya si hate tinggal
ngarasakeun (kamampuan hate jadi panarima-ku sikep
aslamtu) si hate ahirna bisa ‘nganyahokeun’
urusan-urusan ruhaniah da nu katarima na tinggal
raga+ruh. Ari jasmani lamun indera na paeh (heula)
bakal breh mangrupa cahaya (sunda) (tos pernah
mendakan???). Pan kongas ningali Allah di dunya ku
awasna hate/qalbu (rasa) lain ku mata denge sirah,
Qalbu mu’minin baetullah…jrrd..jrrd…katasaufan nu
klise/hambar lamun saukur nyaho bari teu karasa teu
ka bukti.

Ieu nu ceuk kuring teknik empirik..saha wae nu bisa
migawe eta..bakal manggihan nu sarua (naha enya?).
Teknik na aya nu ti Islam.. aya nu ti luluhur sunda…
ceuk urang lembur mah lamun can mendak tinggal naros
ka nyalira…nepi kamana urang ngulik agama + kasundaan
???


Naha perlu kawas kitu ?

(urang teraskeun kapayun, insya allah)

Baktosna
Eddy Nugraha

Qulhu kami!?

Wakca sun.

Nampi…

Hirup nu satungkebing langit satangkaraking jagat
tunggal sakujur tangtung sawalatra rasa.

Hirup teh nyata disarengan hurip tempat gumantung
da nyawa mah mung gagaduhan banda mung sasampeuran.

Wios teu anakan teu indungan teu bapaan deui
da eta mah dangdosan kahirupan nu hirup.

Wios benten sareng nu sanes
da di hoyong-hoyong ge moal sami pisan.

Wios nun.

Ayana Aya!?

Saur saha dunungan... urang aya ngan satungtung ayana urang.

Cobi geura sirnakeun ayana urang,..

Soca tong dianggo ningal, cepil tong nguping, biwir tong ngucap, tong ngambu
ngambekan, akal budi tong janten pamilih, sari tong janten sir ras tong janten
rasa....

Metu lawang manjing lawang...

Aya keneh nun..... teras langgeng aya.
Aya tug dugi ka teu janten salira salira
acan.... moal kateuayaan ayana.

HAKANEUN jeung KUBURAN KAMI (2)

IV

Hakaneun nu asalna tina sato jeung tutuwuhan teh, asupna kana awak mantuan jelema jadi ngagedean, mere tanaga, bisa boga kahayang, mikir usik malik jeung rupa-rupa kamampuh hirup nu dina singketna dina basa di lembur mah hakaneun (sato jeung tutuwuhan) teh ibadah ka jelema sangkan jelema bisa hirup ibadah ka Allah. Jadi sasat maranehna mah ibadah ka Allah teh ku cara mantuan jelema.

Tapi eta hakaneun kadaharan teh oge mangaruhan jelema jadi kuburan/makam/kurungan jelema. Pan alus henteuna awak ge gumantung kana gizina? Nu lamun teu bisa ngontrolna jadi sistem tur antibodina teu kuat jadi panyakit…malah sok loba nu teu daek ka kontrol ku sistem saraf/kasadaran pusat misalna sel kanker jrrd. Jadi hirup keneh geus keuna ku ‘siksa’ kubur tina kadaharan nu datang tina kubur beuteungna…lin dina beuteung ge sarua bisa aya cacing…he..he.

Geus apal aya uga…jang engke mah jelema hirup-hirup geus dikubur…? Lain saukur pedah imah urang sunda geus robah tina kai kana taneuh nepi ka suhunan-suhunan tina taneuh sakuriling bungking ku (tina) taneuh kawas kakubur taneuh jadi kawas sare di jero taneuh wungkul.

Geus apal bisa na mikir teh gumantung kana alus henteuna gizi nu asup kana awak? Ari kamampuh mikir teh eta nu jadi wates jelema…ari wates lain jadi kurungan atawa ukuran hiji jelema…ari kurungan teh lin kuburan tea?

Dina jiwana..jadi mangaruhan karakter…nu bisa hade/bisa goreng…kongas aya riwayat nu kabukukeun hiji waktos Imam Zaenal Abidin sareng muridna nuju jarah ka baetullah. Teras muridna ningali saabrulan jelema nuju thawaf nya unjukan ka sang imam….ari saur sang imam (nu tos wacis) teh sanggemna nu jarah teh lain jelema tapi sato mungkul…sanajan lahiriahna mah jelema…pikiraneun!

Pangpaurna dina waktu ninggalkeun ieu alam dunya….nya hakaneun ieu nu nyiksa arek paeh…nu mangaruhan kasadaran dina sakaratul maot…malah tuluy jadi alam barjahna salila dunya aya lamun teu bisa nyampurnakeuna…

Wah ma enya?

Can pernah ningali jelema sesegor arek paeh?? can pernah manggihan lamun aya jelema cilaka…dimana aya getihna didinya ngajungjuriganana…matak sok menta disampurnakeun…..can pernah panggih jeung jurig? hayang bukti sok cokot taneuh di kuburan/komo wani nyokot tulang talengna/komo wani nyokot padungna…moal teu nuturkeun cirining didinya nyambungna…nu can sampurna mah.

Atawa can pernah ningali aya ririwa nu nyurup ka jelema terus menta-menta hayang endog hayang kopi hayang nyatu? Tah eta cirina ririwa teh masih keneh kabeungkeut ku hakaneun..hakaneun urut manehna baheula…sedengkeun lain nu kitu teh hijab ka Allah… teu bisaeun innalillahi wa innailaihi rojiun.

Ayeuna urang puntirkeun deui ka mimitina…

V. NYALIKSIK CARA NYAMPURNAKEUN HAKANEUN

Sang rahmatan lil alamin masihan conto yen lamun rek dahar kudu maca do’a nu intina neneda supados kenging berkah tina rijki nu geus katarima jeung nyuhunkeun ka Allah diraksa tina siksa naraka – allahumma baariklana fiima razaqtana wa qiina adzabannar (Hr. ibnu as Sani).

Tuluy….

Saatos tuang mantena mah sok nganuhunkeun kana tuangeun nu tos kateda ku muji ka Allah bari neneda supaya janten nu sumerah diri (muslimin) – Alhamdulillailladzi athamanaa wa saqaanaa wa jaalana muslimin- (hr abu daud). Do’a nu ngandung siloka prawira sasmita nu agung tur luhung.

Ngan nyaeta….

baheula mah keur budak dipapatahan do’a memeh dahar teh rada teu kiyeng…da cekeng teh…ih na rek dahar wae menta diraksa ti naraka, jauh jauh teuing, ------ pan saur Pa Ustad teh siksa naraka mah engke lamun geus paeh dikubur ... da jadi teu nikmat keur rek dahar ge inget naraka mah…..he..he.

Doa saenggeusna ge na jauh-jauh teuing lain nyuhunkeun kuat/nyuhunkeun sehat jeung dibere deui nu ngeunah…ieu mah kalahka neneda hoyong sumerah diri. Lantaran asa can pati perlu uing mah keur budak tara maca eta do’a cukup maca bismillah we eta ge ari inget…

Untungna…ngaapi lainkeun teh teu katutuluyan….kagedenakeun…..

Dilembur kaajarkeun do’ana urang sunda kampung (katambahan pangaruh Islam) lamun rek dahar. Asalna mah boga pangalaman teu pira--- waktu can dahar leuleus teu nangan ari geus dahar nepika seubeuh lain seger malah leuleus oge teu nangan…cenah ceuk kolot mah teluh kejo…he..he… penjelasan heureuy nu ninggang di enya. Nya tuluy we diajar ngapresiasi/meuli eta do’a, Kieu do’ana:

Bismillahirrahmanirrahiim
Pohaci sarining dat pohaci sarining puji
Dat kumpuling hurip sampurna
Sampurna kang nangan kang pinangan
Allahumma sir sadana sir sadani
Iman mafruting dat

Maksudna kieu
(hakaneun) teh aci-aci sari tina dat, (hakaneun) teh aci-aci (apal ari aci bijil ti naon??) sari tina puji (hasil jieunan kerah kerih). Dat (dina kuburan beuteung) (mangrupa) kumpulan (tina rupa rupa hakaneun nu asup kana beuteung) (nu sing) hurip (sing) sampurna. Sampurna daya jeung upayana (ulah jadi panyakit jadi siksaaan kana awak jrrd).
Ya Allah…. nu masihan sir warna warni (sadana sadani) (tingali legenda pare sri sadana sri sadani) (tina ieu hakaneun) (mugi) Iman (caang / uteuk/hate/ kayakinan ) ngontrol/ngawasa dat (sabab sir na nurut/sumerah/muslim).

Ari sir bijil ti rasa, rasa asal tina sukma/ jiwa sasatoan/tutuwuhan kadaharan nu dihakan –nu asup kana awak. pan di Islam mah teu meunang ngadahar bangke??)

Ti do’a diluhur tangtu katengetan yen:

Do’a ti kangjeng Nabi (hadis) jeung do’a urang sunda kampung teh nyatana sarua/sajiwa. Bedana nu hiji mah leuwih analitik. Do’a urang kampung bisa leuwih ngajelaskeun naon margina Ieu Tedak Quraysh panutan kaom muslimin teh ngadu’ana kitu memeh tuang sareng saparantosna.

Gening anjeuna masihan bimbingan yen hakaneun teh kudu –diprogram- ku do’a itikad niat jelema supaya hakaneun nu asupna alus (bismillah) dijero beuteungna ge alus teu jadi siksa (naraka) kanu ngadaharna. Jeung saenggeusna supaya eta kabeh roh-roh/karakter/sifat hakaneun teh nurut (da sumerah/muslmin) tea. Nurut didieu tong waka jauh jauh ka Allah….tapi sing kudu nurut ka jelema (katut sistem di jero awak) nu ngahakanna. Ulah ngalaman ka teluh ku kejo.

Matak engke lamun puasa –ngawarah asal da baheulana ge jelema mah teu barang dahar, daekna ge dipaksa/diolo ku indungna tapi tuluy deudeuieun- hakaneun gampang diatur supaya nurut - can waktuna (can buka) mah teu kudu roh sato (hayam, misalna) nu geus aya di jero awak…. panggih jeung baturna nu tiluar awak....gancang nurut da ti samemehna diprogram yen hakaneun teh kudu muslimin/sumerah kanu diibadahana nyatana jelemana….jst..jst…jst

Eta maksud kabeh saayeunaeun waktu jelema masih kakubur ku beuteungna sorangan… nu oge kudu salilana bisa dipake ibadah ka Allah…. Sok komo engke utamana diahir ninggalkeun alam dunya…..

Dina ulikan satuluyna (tingali bagian - medar rasa jati nu jadi lebaran tangtung-) …eta kajadian sing bisa disalikisik…keur nyiapkeun jelema nyanghareupan kakubur ku beuteung dunya (liang lahat)….supaya bisa leupas ti kuburan dunya…..kumaha supaya awak-awakan nu asalna tina roh sasatoan jeung tutuwuhan teh bisa terus nurut kana kahayang nu makena (jelema)…supaya teu jadi hahalang/hijab…pakeun madep ka Allah ….nu engkena supaya teu jadi antara barzakh dina mulih ka jati mulang ka asal…

…. pan kongas nu laluhung mah bisa masihkeun jiwa ragana dina waktuna kalayan ikhlas kalawan ragana langsung disanggakeun (dismpurnakeun) ka nu Maha suci (tilem).

…pan sasatoan tutuwuhan kabeh ge kawit ti Allah..cik kumaha mulang tarima ka hakaneun nu geus mantuan hirup….supaya teu kaasup nu teu bisa mulang tarima kana kahadean nu nyaah ka sorangan… nu sasatna sato tutuwuhan nu siga teu pira ???? jeung supaya eta hakaneun teh teu jadi kuburan urang salilana ?? geus bisa ngajak sampurna ??

Mun acan …..tingal tanya ka sorangan…geus sabaraha jauh ngulik agama jeung kasundaan??