Muludan -Arabna: ‘mawlid/ milad an-nabi’’ - nyaeta pangeling ngeling dibabarkeunana Sang Rahmatan lil alamin tanggal 12 rabiul awal/bulan ka-3 tahun hijrah. Kusabab muludan karek diramekeun ratusan taun saatos anjeuna ngantunkeun, jadi tangtuna ieu teh mangrupakeun bid’ah / tambahan / inovasi hasil kapercekaan muslimin dina numuwuhkeun/ngeuyeuban si’ar agama.
Di Arabna baheula mah mimitina ‘mawlid an nabi’ teh dieusi ku shalawat jeung pujian2 ngagungkeun. Tuluy kadieunakeun, di loba loba nagri nu aya umat muslimna -saperti nu diantarana bisa katingali di urang langsung- ditambahan ku poe pere nasional ‘official public holiday’, pawai/karnaval/arak arakan, pupujian (bari nyeungeut lilin, obor, petasan, buroqan), nyaritakeun/macakeun dongeng nabi, pangajian, dikir, hajatan (di urang numpeng), ngabagi bagi dahareun -kongas aya babasan kokoro manggih mulud-, jrrd. Malah beuki kaayeunakeun mah, tumuwuh oge bisnis parasaben keur ngadodoho nu nyaahan & nu hayang derma.
Tulisan ieu, rek nyaritakeun sabagian inovasi di sunda dina ngeusian/ngeuyeuban muludan hususna nu geus rada arang dikanyahokeun komo dipigawe ku loba-loba urang sunda ayeuna nu kabeukina ukur manco ka beja jeung kabiasaan bid’ah ‘mawlid an-nabi’ ti Arab/ti batur mungkul. Inovasi di sunda nu dimaksud diantarana urang kumpulkeun kana 3 bagian :
1) Nyipuh, ngabungbang, pajang jimat, jarah ka kabuyutan,….
2) Ngawaris/ngajarkeun & tolab elmu ulikan kasampurnaan: mulih ka jati mulang ka asal, ngahyang/ tilem langsung & paeh biasa heula tuluy tilem, beda/saruana jeung jeung jelema jelema nu nganggap cangkang kana awakna/lain awak kanyataan hirupna jrrd.
3) Ngurut nembrakeun sababaraha rasiah waktu/alam –khususna bulan ka 3 tanggal 12 (nu mere pertelaan ngeunaan robahan alam/pangaruh rotasi (bulan) jeung revolusi bumi ka manusa khususna make ulikan luluhur sunda-islam nu aya hubungana jeung kaidah innalillahi wa inna ilaihi rajiun. Kecap rabiul awal sorangan hartina waktu balik rabi (menetap) al-awal (mimiti) – usum dimana jalma2 lalaki balik ka imah/sarakan sanggeus ngumbara/nyaba- nu gening lain saukur kabeneran/dilelebah ninggangna wayah Sang Uswatun Hasanah melebet ka bumi suci mulih ka jati sampurna, wewedalan & pangsurupan keur tepung pangjuruan, Kaasup naha teu maleman tanggal 14 pas bulan buleud pisan/purnama, sarua / bedana jeung Putra Gangga Bisma Dewabrata dina mahabarata nu keukeuh milih maot upami srangenge geus rada ngaler -wios ngantosan bari nongton turunan galungan (bharatayudha)- najan salirana tos rungseb ku panah.
Di Arabna baheula mah mimitina ‘mawlid an nabi’ teh dieusi ku shalawat jeung pujian2 ngagungkeun. Tuluy kadieunakeun, di loba loba nagri nu aya umat muslimna -saperti nu diantarana bisa katingali di urang langsung- ditambahan ku poe pere nasional ‘official public holiday’, pawai/karnaval/arak arakan, pupujian (bari nyeungeut lilin, obor, petasan, buroqan), nyaritakeun/macakeun dongeng nabi, pangajian, dikir, hajatan (di urang numpeng), ngabagi bagi dahareun -kongas aya babasan kokoro manggih mulud-, jrrd. Malah beuki kaayeunakeun mah, tumuwuh oge bisnis parasaben keur ngadodoho nu nyaahan & nu hayang derma.
Tulisan ieu, rek nyaritakeun sabagian inovasi di sunda dina ngeusian/ngeuyeuban muludan hususna nu geus rada arang dikanyahokeun komo dipigawe ku loba-loba urang sunda ayeuna nu kabeukina ukur manco ka beja jeung kabiasaan bid’ah ‘mawlid an-nabi’ ti Arab/ti batur mungkul. Inovasi di sunda nu dimaksud diantarana urang kumpulkeun kana 3 bagian :
1) Nyipuh, ngabungbang, pajang jimat, jarah ka kabuyutan,….
2) Ngawaris/ngajarkeun & tolab elmu ulikan kasampurnaan: mulih ka jati mulang ka asal, ngahyang/ tilem langsung & paeh biasa heula tuluy tilem, beda/saruana jeung jeung jelema jelema nu nganggap cangkang kana awakna/lain awak kanyataan hirupna jrrd.
3) Ngurut nembrakeun sababaraha rasiah waktu/alam –khususna bulan ka 3 tanggal 12 (nu mere pertelaan ngeunaan robahan alam/pangaruh rotasi (bulan) jeung revolusi bumi ka manusa khususna make ulikan luluhur sunda-islam nu aya hubungana jeung kaidah innalillahi wa inna ilaihi rajiun. Kecap rabiul awal sorangan hartina waktu balik rabi (menetap) al-awal (mimiti) – usum dimana jalma2 lalaki balik ka imah/sarakan sanggeus ngumbara/nyaba- nu gening lain saukur kabeneran/dilelebah ninggangna wayah Sang Uswatun Hasanah melebet ka bumi suci mulih ka jati sampurna, wewedalan & pangsurupan keur tepung pangjuruan, Kaasup naha teu maleman tanggal 14 pas bulan buleud pisan/purnama, sarua / bedana jeung Putra Gangga Bisma Dewabrata dina mahabarata nu keukeuh milih maot upami srangenge geus rada ngaler -wios ngantosan bari nongton turunan galungan (bharatayudha)- najan salirana tos rungseb ku panah.