Tutungkusan (II)

ISLAM nu tanpa wangenan

Naha ieu sareat/jalan agama ti Arab teh jadi agama tuturunan urang (urang sunda), salaku bangsa Ajam (keur arab) na teu boga sorangan?

Asal Kecap

Anaking,….

Islam, (asal kecap tina salima, salam, sundana rahayu salamet waluya wilujeng (kamus umum basa sunda-LBSS). Jadi, dina nuturkeun din/agama make jalan/sareat/metoda Islam teh nu dipalar dipiharep dina dijalan jeung jucung hasilna teh aya dina/kasinugrahan ginulur karahayuan ginanjar kawilujengan salamet waluya sapapanjangna saendeng endeng.

Sabenerna mah ti babaheula keneh, teu eureun eureun di lembur mah, ti orok keneh geus di do’a di parancahan ku nu jadi indung bapana supaya dina hirup bisa mulus rahayu berkah salamet sapapanjangna. Oge, ka papada batur lamun ngadu’akeun kudu we : ‘mugia ginulur karahayuan…. Ginanjar kawilujengan… sapapaosna jst jst – Anu lamun teu apal harti jeung rasa kecapmah sok jiga nu kurang ‘ngeunah/afdol’ tibatan do’a make basa Arab, Padahal sasat paneda/do’a luhung tina maksud ageman, sanajan ayeuna sareatna meunang/hasil nguyang ti Arab, matak teu kurang nu sok saukur marebutkeun kecap.

Kade urang mah,….

Ulah paciweuh kusut ku basa. Ari nyarita jeung/nulis jang batur mah saruakeun we jeung kahayang nu diajak nyarita/nu macana hayang arab bere arab hayang sunda bere sunda hayang english bere english moal (ulah) kurang pibasaeun keur mihapekun maneh – da kitu aturana alus/akur soteh ceuk nu sakaresep, ngan rek basa naon wae nulis nyaritana (sing bisa) kudu jeung hate, Ameh ENYA tangtu moal era POK eraTRET.

Naha sareat Islam dipake ?

Anaking,…

KIAMAT sapapanjangna!: Geus bisa encan??.….waaah maenya? (II)

HARTI KECAP/ISTILAH jeung CECEKELAN

Supaya puguh nu jadi turus dina nuturkeunana, urang tetepkeun heula leuwih pertela maksud sababaraha kecap nu dipake jeung cecekelanana /referens-na:

III

HARTI KECAP/ISTILAH

Yaumil qiyamah (kiamat) jeung kiamat sapapanjangna

• Yaum hartina: poean, ‘rentang waktu’, wayah, periode, era, nu teu disebut pasti ukurana. Kukituna, bisa lila pisan triliunan taun, sajam dua jam atawa bisa saukur increment/delta ‘sesaat’ jrrd.

• Qiyamah tina qiyam nangtung ku suku sorangan nepi ka ajeg.

Yaumil qiyamah (kiamat) dimaksudkeun kana waktu dimana harirup narangtung (qiyam) deui sanggeus lila paeh ‘ngagoler’ di/ka kubur, kakurung kahijaban barjakh lalangse alam antara. Sakabeh mahluk alam jagad dunya rusak sirna nu aya tinggal nu murbana/khalikna.

Eta yaum/periode/ teh dicirian ku kaayaan 12 ciri dina surat at takwir kayaning panon poe ditilepan, bintang murudul, laut bitu, gunung rungkad, shuhuf maruka jrrd.

Tina eusi ayat 1-13 dina surat at-takwir ieu, tangtu moal/teu jadi aneh mun qiyamah/kiamat teh sok disebut/boga ngaran lain nu sawarna nyaeta: as sa’at (poean –waktu), hisab (balitungan), akhir (ahirna mahluk), din (nurut), fasli (putusan), Fathi (kaadilan), thalaq (pipisahan jeung mahluk lain), jam’i (ngumpul), khulud (langgeng angger), huruj (kaluar ti kubur/kurungan/hijab/antara/barjakh/lalangse), waqiah (kajadian rongkah), thammah, qariah, ghasiah, taghabun (ditembrakeun) jrrd.

• Kiamat sapapanjangna tara poho tara leupas ti kiamat.

IV

Dumasar kana harti nu ditepikeun/dipake diluhur, heubeul pisan, komo ngeunaan kiamat sapapanjangna, kana carita/dongeng agama ngeunaan poe ahir/kiamat ge sok:

• Loba,…. nu nganggap teu pati guna, padu percaya jeung ngahaminan bae tamba karunya ka nu “u-ustad-an /ki-kiai-an” nu keur ngabudah nyaritakeun kiamat jeung saukur nitipkeun maneh ti batur batur ameh dianggap bageur da ‘iman’ ka ‘carita’ agama,..

Kitu teh sabab....

KAJATIAN JATI

Nepak dada geus meunang elmu jati
kokoar ka batur nyebut junti!

..Iiih di dunya mah

Junti bisa ngaganti
Albasiyah loba guna
Suren wedel
Rokrak ge bisa seuneuan.

Susah keneh jati.....

Beurat pindah
Mahal harga
Lain keur saban perlu
Disimpen dipakena dihade hade tara murah kaciri.

Mun enya ge rumasa jati.....
Rikip mihapekeun kajatian,
Akur jeung para kai
Bareng bakti ngadegan ngeuyeuban hirup sajati,

Najan ukur sajatina sajatina.

GURU

Kami mah ...
teu hayang disebut guru 
teu hayang loba murid gede paguron. 

Hayang soteh...
sing loba nu katuduhkeun loba nu katungtun.
Nu poekeun bisa kacaangan, 
Nu bodo bisa ka elmuan.
Nu butuh katulung, 
Nu susah katalang  bararisa narangtung sorangan 

Bari teu kudu nyebut meunang ti kami, kop we.
Ngan mo kendat ngadu’a muga sakabehna 
Dijauhkeun pibalayeun 
Digampilkeun parijkian 
Pinarengan sapaneja salamet marulya
Sampurna lahir batin dunya aherat.

= = =
Sembah baktos ka para guru anu mulya nu janten lawang nugraha sadaya seuweu siwi

JADI PANANYAAN DEWEK: Ulikan sunda dina ngeunteung kana surat At-Takatsur (I)

Kalam kasundaan No.65

JADI PANANYAAN DEWEK:
Ulikan sunda dina ngeunteung kana surat At-Takatsur

 I

Loba, ...lamun lain kasebut kalolobaanana, nu ngahartikeun maksud surat At-Takatsur kana kajadian pikateungeunaheun (naraka) nu bakal kapangih ku jalma2 anu katungkulkeun ku dunya (paloba-loba ku dunya, abundance, rivalry for filling up/competition in wordly) lamun engke geus ngababatang -paeh/maot jamak nu tuluy dikuburkeun ku batur. Sebut we diantarana: Tafsir Al qur’an Departemen Agama RI, Tafsir al qur’an on line (nu jadi aplikasi dina facebook); Tafsir Al Qur’an basa sunda Al Munir (H.M Djawad Dahlan), Tafsir Al qur’an basa sunda Al-Amin (Yus Rusamsi dkk) kitu deui  tafsiran-tafsiran dina basa inggris nu gampang bisa ka search di internet kayaning http://quran.com/ (shahih international & Muhsin khan),  http://www.themuslimweb.com/quran (Yusuf Ali, Pitkhal, &Sakir translation) jeung loba loba deui sabab loba kaayeunakeun mah nu ngan saukur silih turun bari saukur ngarobah sakecap sakecap ameh teu kaasup niron/plagiat.

Antukna, maksud ieu papagah luhung teh seseringna jadi saukur kaasup caritaan-caritaan nu nyingsieunan kana kasusah nu bakal kaalaman nu engke pisan, lila/tangeh keneh,  nyatana lamun geus maot geus teu cicing di/teu bisabalik deui ka dunya (geus kiamat/ aya di aherat). Payuna ukur kanu sieuneun najan lain/teu kaasup sieunan. Nu henteu mah ukur gancang nyebut amiin  meh nu ceramah teu tuluy lila ngabudah.

BEDA deui jeung nu kapanggih di lembur tangtung sunda mah,…

Ieu surat At- Takatsur teh:

(1) jadi cecekelan pakeun hirup hurip supaya salamet teu jadi jalma nu katungkulkeun dunya;  tuluy (2) jadi ulikan pakeun mampuh jadi pananyaan seuweu siwi –jalma nu ditanya  batur nu kapoekan ngeunaan ni’mat (hayang nambah; kasenangan, rejeki, pangkat, elmu jrrd) jeung jadi katapis nganyahokeun / weruh kana kasusah/kapoek/siksa/kateungeunah/kasakit naraka dunya (jeung aherat) nu kaalaman ku batur (nu keur katungkulkeun) bari manehna salamet teu ngalaman (da saukur aen);

Malah sab diwariskeun bari dihadean ku para guriang para indang para ajengan para ajar nu tos satmata turun tumurun nya jadi (3) disiplin ulikan established nu enya/nu yakin ka elmu sab nepi ka pangkatna (ilmu) yakin nepi ka ayeuna, kalawan nyoko /make –utamana- konsep/prinsip/referensi/udagan/pakem tina ieu cariosan Allah baheula (Qur’an).

Di ieu lembur tangtung mah jalmana sareubeuh muasaan mareuli nafakuranana. Sieuneun kana paribasa nu ‘lolong’ didunya bakal ‘lolong’ diaheratna. Jeung make ciciren yen cirining bakal di aherat mulya teh kudu mulya didunyana/kapanggih didunya heula kamulyaanana pon kitu deui sabalikna susah rudet kabeuleumna lamun didunya geus karasa (teu mulya) komo engkena.

II

Waaah ma enya??.... naha bisa nepikeun ka aya caritaan ulikan kampung kawas kitu?

Salah sahijina nyoko kana kecap zurtum dina ayat ka hiji. Kecap zurtum hartina jarah ari jarah ngadatangan/ngadeuheusan ukur sakeudeung (relative sababaraha waktu) tapi teu salilana/’sementara’ teu tuluy kumereb/netep. (harti kecap zurtum, tingali: Tafsir AlQur’an Al-Karim, M Quraysh shihab). Zurtumul maqaabir-Jarah ka alam kubur. Hartina lain maot paeh jamak ninggalkeun dunya satutuluyna, -saperti nu  loba dihartikeun dina tafsir2 nu disebut diluhur tapi asup/enter/visit/come/masuk (kecap2 nu dipake ku tafsir2 nu kasebut di bag awal tulisan)  ka kuburan/alam kuburna the ngan  dina itungan ‘yaum’ saukur nganjang tuluy balik deui hirup deui.

----

1. Alhaakumuttakaatsur 2. Hattaa jurtumul maqaabir

(SINOM)

Pa loba loba ku dunya
matak katungkulkeun diri
kaduyung kapahung sasar
nu tuluy ajur kairid
Saacan leah diri
jarah ngadeuheusan  kubur
maqam nafsu nu sorangan
kurungan  tong sina bijil
ulah mangprung milepas sakama kama

----

Ari kubur didieu disebutna maqobir plural..jadi kuburan kuburan… tempat2 dipendemna nu paeh nu rupa rupa nu tingkat tingkat alamna. Matak nu geus bisa zurtumul maqaabir…sok bisa nyaritakeun papanggihanana dina geus balik/datang deui ka lembur/ ka nu harirup da geus teu di alam kubur/teu dikuburan deui atawa geus teu kakubur deui, teu kakubur tuluy teu paeh terus.

Kukituna, kajeun diulah ulah oge ku nu teu beukieun, loba jelema nu resep jarah ka kuburan2 keur nyareatanana ameh eling ka maot cenah ge, timimiti indung bapana nepikeun ka utamana karamah karamah para shalihin suhada sidiqqin para wali  para nabi para hyang karuhun di kabuyutan kabuyutan.

Ari datang mawa kiriman/hadiah make rajah pangbuka (ayeuna garenahna ku alfatihah =pangbuka nu eusina hayang kawas aranjeuna nu ‘an’amta alaihim’)…mun bener hadiahanana sok pareng naek /asup/unggah/deuheus kana maqamna nu didatangan – mun henteu nya hare hare. (lain asal karuhun-ari luluhurna ‘teu mulya’ mah sok ditambahan ku doa kasampurnaan/menta dihampurakeun eta arwah ku maha suci jrrd jrrd cirining turunan anu aya gawena-shaleh henteuna mah wallahu alam).

Tapi eta mah kuburan batur... Piraku kudu tuluy ngajarahan kuburan batur? nu penting pisan mah saperti nu disebut dina At-takatsur…kumaha jarah ka kubur manehna sorangan meh reureuh tina katungkulkeun panyakit ku paloba loba dudunya. Dimana ari kuburan sorangan? Kumaha asup ka kubur sorangan bari teu tuluy maot/teu paeh tuluy? Jrrd ulikan nu geus established di sunda tina ulikan agama (langkung detail tingali eddy nugraha: 1) paeh samemeh paeh bag XII’, 2) jarah nyusud bag VII,  3) awal ahir teu awalan teu ahiran, 4) martabat tujuh: turun unggah atawa heula tukang?)

Matak, jadi ayana carita ajaran, jadi  bijilna ulikan di sunda ngeunaan hususna  "jadi pananyaan"  teh ti jalma jalma nu geus  bararisa jarah ka sorangan, anu antukna jadi loba nu naranya/pada ditaranya ngeunaan ni’mat nu ku maranehna (nu keur poekeun /  katungkulkeun) dipikabutuh/dipikaresep/diteangan samemehna (ayat ka VIII).

III
Kumaha bet bisa dijadikeun ulikan ‘jadi pananyaan’?....naon maksudna? kumaha entep seureuhna? naon bedana jadi pananyaan dewek jeung jadi pananyaan batur?

KABEUKI


Tong beuki popoyok ka batur nu teu sakabeuki. 

Eta teh neluh maneh...
Sab engke atra kubatur nu jadi kabeuki maneh 
Nu itu teu beukieun. 
Da beuki diteangan salah gorengna beuki mutuh. 

Keun bae teu beukieun mah 
Sina sakabeukina. 

Mun dek beuki ge popoyok mah maneh bae 
Sing beuki enya-enyana, ririkip palias poyokeun batur. 

Geura... 
Moal kurang pangabeuki kojayaneun 
Moal kurang kabeuki bagikeuneun 
Keur hurip sajagat maneh.

NGUMAHA



Kitu salah kieu salah,
Tong boro migawe salah nu bener ge salah we.
Ihtiar teu guna kahayang teu mangrupa.
Atuh kedah kumaha?

Nyaeta euy,....
kudu ku Maha lain ku maneh.
Geus meujeuhna ayeuna mah...
seselehan sadrah tumarima sagala ku Maha brehna.
Geus cukup brehna nu saukur meunang maneh mah pan geus kitu nyatana.

Alus waleh, mun teu kitu rek pisakumahaeun?
Meureun beuki salah ngumaha lain kanu pakeun pakumaha.
Pun.